Bilgiye erişim, modern toplumların en temel haklarından biridir. Ancak, coğrafi koşullar, ekonomik zorluklar veya altyapı eksiklikleri nedeniyle, bazı bölgelerde kütüphane hizmetleri yeterli düzeyde sağlanamayabilir. Türkiye gibi geniş bir coğrafyaya sahip ülkelerde bu durum, özellikle kırsal kesimde yaşayan vatandaşlar için büyük bir sorun teşkil etmektedir. İşte bu noktada, “Gezici Kütüphane” konsepti devreye girer. Adından da anlaşıldığı gibi, bu mobil kütüphaneler, kitapları ve bilgi kaynaklarını en ücra köşelere kadar taşıyarak, kültürel eşitliği sağlamayı hedefler. Sadece bir araçtan ibaret olmayan gezici kütüphaneler, içinde barındırdıkları umut ve bilgiyle yolları aşarak okuyucularla buluşur.
Bu blog yazısında, Türkiye’de gezici kütüphaneciliğin tarihçesini, bugünkü önemini ve gelecek hedeflerini ele alacağız. Ayrıca, bu projenin en büyük destekçilerinden biri olan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayımladığı 795 sözleşmeli personel alım ilanını, bu alımın gezici kütüphane projesine nasıl bir katkı sağladığını ve başvuru detaylarını inceleyeceğiz. Bu alımlar, projenin sadece bir araçtan ibaret olmadığını, aynı zamanda nitelikli insan kaynağına dayanan, sürekli gelişen bir kültürel misyon olduğunu gösteriyor.
Gezici Kütüphanecilik: Türkiye’nin Kültürel Haritasını Yeniden Çizen Bir Proje
Türkiye’de gezici kütüphane hizmetleri, köklü bir geçmişe sahiptir. İlk olarak 1960’lı yıllarda başlayan bu girişim, zamanla büyüyerek ve modernleşerek günümüzdeki halini almıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren gezici kütüphane otobüsleri, sadece kitap ödünç vermekle kalmaz; aynı zamanda bulundukları bölgelerde sosyal ve kültürel etkinlikler düzenler. Çocuklara yönelik okuma saatleri, bilgisayar ve internet erişimi, hatta küçük film gösterimleri gibi faaliyetlerle topluma hizmet ederler. Bu projeler, özellikle okuma oranının düşük olduğu veya kütüphane altyapısının yetersiz olduğu bölgelerde büyük bir boşluğu doldurur.
Gezici kütüphanelerin en büyük faydalarından biri, eğitimde fırsat eşitliğini desteklemesidir. Kırsal bölgelerdeki öğrenciler, bu otobüsler sayesinde okul müfredatının dışında pek çok kitaba ve bilgi kaynağına kolayca ulaşabilir. Bu durum, onların okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olurken, aynı zamanda bilgiye erişim haklarını da güvence altına alır. Gezici kütüphaneler aynı zamanda, engelli bireyler, yaşlılar veya kütüphaneye gidemeyecek durumda olan diğer dezavantajlı gruplar için de bir umut kapısıdır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Gezici Kütüphaneler İçin Kritik Hamle: 795 Personel Alımı
Bu kültürel misyonun sürdürülebilirliği ve etkinliği, projenin arkasındaki insan kaynağına bağlıdır. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu vizyonu desteklemek amacıyla 795 sözleşmeli personel alımı yapacağını duyurdu. Bu geniş kapsamlı alım, bakanlığın teşkilatındaki çeşitli pozisyonlar için yapılacak olup, gezici kütüphane otobüslerinde görev alacak personel için de özel bir bölüm içermektedir.
Alım ilanına göre, toplam 795 sözleşmeli personel istihdam edilecek. Bu pozisyonlar arasında Kütüphaneci, Koruma ve Güvenlik Görevlisi, Temizlik Personeli, Tekniker, Teknisyen ve Şoför gibi çeşitli unvanlar bulunmaktadır. Özellikle gezici kütüphanelerle doğrudan ilgili olan pozisyon, “Şoför (ŞFR-2)” pozisyonudur. İlanda bu pozisyonda istihdam edilecek personelin gezici kütüphane otobüslerinde İl ve/veya İlçelerde görevlendirileceği açıkça belirtilmiştir. Bu, gezici kütüphane hizmetlerinin daha geniş bir alana yayılmasının hedeflendiğini göstermektedir.
Personel Alımı İçin Genel ve Özel Şartlar
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın personel alım ilanına başvuracak adaylarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun genel şartlarının yanı sıra, ilan edilen pozisyon için özel şartlar da aranmaktadır.
Genel Şartlar:
- Türk vatandaşı olmak.
- Son başvuru tarihi itibarıyla 18 yaşını tamamlamış olmak.
- Son başvuru tarihi itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olmak.
- Kamu haklarından mahrum bulunmamak.
- Erkek adaylar için askerlikle ilgili durumun uygun olması.
- Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.
Özel Şartlar:
- Şoför (ŞFR-2) pozisyonu için: Adayların lise veya dengi okul mezunu olmaları, D veya DE sınıfı sürücü belgesine ve SRC belgesine sahip olmaları gerekmektedir. Ayrıca, en az 90 gün “Otobüs Kaptanı (Şoförü)”, “Metrobüs Şoförü” veya “Şehir İçi Toplu Taşıma Otobüs Şoförü” meslek kodlarında çalıştıklarını belgelemeleri şartı da aranmaktadır. Bu pozisyonda görevlendirilecekler, gezici kütüphane otobüslerinde çalışacaktır.
- Kütüphaneci pozisyonu için: Bilgi ve Belge Yönetimi, Kütüphanecilik gibi lisans programlarından mezun olmak ve 2024 KPSS’den KPSSP3 puan türünden en az 70 puan almış olmak gerekmektedir.
- Diğer pozisyonlar için (Koruma ve Güvenlik Görevlisi, Temizlik Personeli, vb.) de benzer şekilde mesleki ve eğitimsel yeterlilikler ile KPSS puan şartları bulunmaktadır.
Başvuru Süreci ve Değerlendirme
Başvurular, 25 Ağustos 2025 ile 8 Eylül 2025 tarihleri arasında elektronik ortamda alınacaktır. Adaylar, e-Devlet Kapısı üzerinden Kültür ve Turizm Bakanlığı – Kariyer Kapısı-İşe Alım İşlemlerinin Yapılması veya doğrudan Kariyer Kapısı üzerinden başvurularını tamamlayabilirler.
Başvurular, pozisyon ve il bazında KPSS puan sıralamasına göre değerlendirilecek ve en yüksek puandan başlanarak alım yapılacaktır. Bazı pozisyonlar için sözlü sınav da uygulanacaktır.
Bu alım, gezici kütüphane projesinin sadece bir hayırseverlik faaliyeti olmadığını, aynı zamanda devletin kültürel altyapısını güçlendirmeye yönelik ciddi bir yatırım olduğunu göstermektedir. Gezici kütüphane otobüsleri, bu nitelikli personelle birlikte daha fazla insana ulaşacak ve Türkiye’nin kültürel kalkınmasına önemli katkılar sunmaya devam edecektir.
Geleceğe Yönelik Öngörüler
Gezici kütüphanecilik, dijital çağa da ayak uydurmak zorundadır. Artık bu otobüsler, sadece basılı kitapları değil, aynı zamanda e-kitaplar ve sesli kitaplar gibi dijital materyalleri de okuyuculara sunabilir. Bu, bilgiye erişimi daha da kolaylaştıracak ve okuyuculara daha geniş bir yelpazede seçenek sunacaktır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu projelere yaptığı insan kaynağı yatırımı, gelecekte daha fazla teknolojik entegrasyonu da beraberinde getirecektir. Örneğin, bu otobüslerde küçük dijital okuryazarlık atölyeleri veya basit kodlama dersleri verilebilir, böylece hem kültürel hem de teknolojik gelişim desteklenir.
Gezici kütüphaneler, sadece bir lojistik çözümü değil, aynı zamanda bir vizyonun ve bir kültürün taşıyıcısıdır. Her bir kitap, içinde binlerce yıllık bilgiyi barındırırken, bu otobüsler de bu bilgiyi en çok ihtiyaç duyulan yerlere taşır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu alımları, projenin sürdürülebilirliğini ve daha geniş kitlelere ulaşmasını garanti altına almayı hedefliyor. Bu durum, Türkiye’nin kültür ve sanata verdiği önemin en somut göstergelerinden biridir.
